Strafrecht. De rechtbank veroordeelt de verdachte ter zake doodslag tot een gevangenisstraf van tien jaar en legt een tbs-maatregel met dwangverpleging op. De vorderingen van de dochter en de zus van het overleden slachtoffer uit hoofde van shockschade worden niet toegewezen. Beide vrouwen zijn geconfronteerd met het lichaam van hun moeder/zus in het mortuarium. Het is alleszins aannemelijk dat dit heeft geleid tot een hevige emotionele schok bij de vrouwen. Naar het oordeel van de rechtbank kan echter niet worden vastgesteld dat deze schok heeft geleid tot geestelijk letsel. De schoondochter van het overleden slachtoffer heeft ook een vergoeding ter zake shockschade gevorderd. Zij is enkele kledingstukken van het slachtoffer uit de woning gaan ophalen. Daar is zij geconfronteerd met de plek waar het slachtoffer om het leven is gebracht. Vervolgens is zij in het mortuarium geconfronteerd met de ernstige gevolgen van het op haar schoonmoeder uitgeoefende geweld. Deze confrontaties hebben herinneringen aan een traumatisch verleden opgeroepen en geleid tot een intense herbeleving daarvan. Ter onderbouwing heeft de schoondochter een verklaring van een psycholoog overgelegd. De rechtbank acht het aannemelijk dat de hevige emotionele schok tot geestelijk letsel heeft geleid. De rechtbank overweegt dat voor zover de verdediging heeft willen betogen dat voor shockschade vereist is dat de confrontatie onverhoeds en onvermijdbaar is geweest, vindt deze opvatting geen steun in het recht. Of de confrontatie onverhoeds en/of (on)vermijdbaar was kan wel als gezichtspunt worden betrokken bij de beoordeling van de onrechtmatigheid, maar in dit geval is dat niet van doorslaggevend belang. De schoondochter krijgt € 10.000 aan shockschade toegekend.

Strafrecht. Verdachte wordt tot negen jaar gevangenisstraf veroordeeld voor doodslag. De verdachte heeft in het openbaar met een mes, een vrouw in haar nek en borst gestoken, waarna zij ter plekke aan haar verwondingen is overleden. De moeder en dochters van het overleden slachtoffer krijgen de gevorderde affectieschade toegekend. Daarnaast vorderen de dochters beiden een bedrag van € 25.000 aan shockschade. Beide dochters hebben hun moeder zien liggen in een plas bloed. Hun moeder was deels bedekt met een deken, maar haar gezicht en benen waren zichtbaar. Deze confrontatie heeft een hevige emotionele schok teweeggebracht. Uit de overgelegde brief van hun psychologen blijkt dat de benadeelde partijen lijden aan een acute stressstoornis, een van de psychotrauma en stressgerelateerde stoornissen uit het DSM-V en dat hiervoor behandelingen zijn geïndiceerd. De rechtbank stelt, onder andere gelet op de samenloop met de toewijsbare vordering wegens affectieschade, het immateriële deel van de shockschade naar billijkheid vast op een bedrag van € 10.000 voor de ene dochter en € 8.000 voor de andere dochter.

Hoge Raad. De toewijzing van het hof van de vordering tot vergoeding van immateriële schade van de benadeelde partij is ontoereikend gemotiveerd. Daarbij is van belang dat uit de overwegingen van het hof niet kan worden afgeleid op welke in artikel 6:106 BW vermelde grond en op welke door het hof vastgestelde omstandigheden het hof de toewijzing van de vordering van de benadeelde partij heeft gebaseerd. Daarbij neemt de Hoge Raad in aanmerking dat de stukken die door de benadeelde partij zijn overgelegd ter onderbouwing van de door haar geleden schade dateren van (ruim) voor het bewezenverklaarde feit. Dat brengt mee dat ook de oplegging van de in artikel 36f Sr voorziene maatregel niet in stand kan blijven.

Een werknemer heeft werkzaamheden verricht voor een werkgever op basis van een arbeidsovereenkomst. De werknemer heeft zich in januari 2024 ziekgemeld. Zijn klachten houden volgens hem verband met twee bedrijfsongevallen die hem zijn overkomen en hij stelt de werkgever hiervoor aansprakelijk. De partijen verschillen van mening over de arbeidsomvang. De werknemer wordt bewijs opgedragen voor zijn stelling dat hij vanaf juni 2020 fulltime voor gedaagde heeft gewerkt en dat de bedrijfsongevallen hebben plaatsgevonden.

Kort geding. In 2023 is een man betrokken geweest bij een verkeersongeval. De man heeft een beroep gedaan op zijn SVI-verzekering voor de schade die hij als gevolg van het ongeval heeft opgelopen. De man heeft € 49.000 aan voorschotten ontvangen. De man vordert nu dat de SVI-verzekeraar nog een voorschot betaalt en dat door de voorzieningenrechter wordt bepaald dat de man zich op kosten van de SVI-verzekeraar kan melden voor een multidisciplinair behandeltraject. De vorderingen worden afgewezen. Het is onvoldoende aannemelijk dat er een causaal verband is tussen het ongeval en het letsel. Verder is ook onvoldoende aannemelijk wat het verlies in verdienvermogen is. De SVI-verzekeraar heeft uitgebreid onderbouwd gemotiveerd verweer gevoerd. Er is geen sprake van een onafhankelijk eenduidig medisch rapport en/of een onafhankelijke eenduidige berekening van het verlies van verdienvermogen waaruit de stellingen van de man blijken. Het enkele feit dat de SVI-verzekeraar reeds voorschotten heeft verstrekt is daarvoor in ieder geval onvoldoende. Van de SVI-verzekeraar kan niet verwacht worden dat zij voorschotten blijft verstrekken zonder dat zij voldoende informatie heeft ontvangen om te kunnen beoordelen of zij wel gehouden is om schade te vergoeden, nog afgezien van de vraag of op dit moment niet al voldoende voorschotten zijn verstrekt. De SVI-verzekeraar heeft geen verweer gevoerd tegen het standpunt van de man dat zij bij brief heeft toegezegd dat zij de arbeidsdeskundige zou gaan benaderen met het verzoek om een multidisciplinair behandeltraject voor de man te initiëren. In diezelfde brief heeft de SVI-verzekeraar echter ook gevraagd om meer informatie van de man om onder andere het causaal verband vast te kunnen stellen. Deze informatie heeft de SVI-verzekeraar tot op heden nog niet volledig ontvangen. Op grond van de huidige omstandigheden is de enkele toezegging van de SVI-verzekeraar onvoldoende om de vordering van de man toe te wijzen.

Kort geding over een verbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de nabijheid van bewoners van een woonwijk. De bewoners vrezen voor ernstige gezondheidsschade voor henzelf en hun kinderen. Volgens de teler is die vrees ongegrond, omdat de gewasbeschermingsmiddelen zorgvuldig zijn getest en vervolgens zijn goedgekeurd om te gebruiken en hij bovendien diverse bovenwettelijke voorzorgsmaatregelen treft. Het hof overweegt dat de teler en de omwonenden in beginsel mogen vertrouwen op de uitkomsten van de toelatingsbeoordeling door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA), de Europese Commissie en uiteindelijk het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). In deze zaak zijn er echter bijzondere omstandigheden aan de orde. Gedurende de toelatingsprocedure voor de te gebruiken gewasbeschermingsmiddelen is geen onderzoek verricht naar risico’s op neurodegeneratieve ziektes die op latere leeftijd optreden. De te gebruiken middelen leveren echter wel een potentieel gevaar op voor het ontstaan van deze aandoeningen. Dit brengt mee dat de lidstaat Nederland en/of het Ctgb een risicobeoordeling door wetenschappelijke deskundigen dienen te laten verrichten in verband met de beoordeling of, en zo ja op welke wijze het voorzorgsbeginsel is toe te passen. Deze beoordeling heeft niet plaatsgehad, terwijl deze beoordeling op grond van de Europese Verordening 1107/2009 voor Nederland aan de lidstaat en het Ctgb is toebedeeld. Onder deze omstandigheden mag de teler er niet op vertrouwen dat er met de door hem te gebruiken gewasbeschermingsmiddelen geen reëel gevaar voor gezondheidsschade bestaat. Daarnaast overweegt het hof dat Nederland artikel 12 van Richtlijn 2009/128/EG niet volledig in nationale regelgeving heeft geïmplementeerd, waardoor er geen wettelijke verplichting bestaat voor landbouwers om in de nabijheid van kwetsbare groepen, zoals kinderen, het gebruik van pesticiden te minimaliseren of zelfs geheel achterwege te laten. Het hof overweegt dat de teler gelet op de feiten en omstandigheden zoals die in deze zaak aan de orde zijn een bijzondere zorgplicht jegens de in de onmiddellijke nabijheid wonende omwonenden heeft en dat hij die schendt en een onrechtmatige daad pleegt nu hij toch lelies gaat kweken in het seizoen 2027 met gebruik van de in deze zaak genoemde gewasbeschermingsmiddelen in de omvang die noodzakelijk is voor lelieteelt. Daarom is een maatregel van tijdelijke aard in de vorm van een verbod tot en met 2028 op zijn plaats.

Deelgeschil. In 2019 is een vrouw gevallen met haar fiets bij het inrijden van de parkeergarage van een appartementencomplex. Hierbij heeft zij onder andere een compliceerde bovenarmbreuk opgelopen. De vrouw verzoekt nu dat de rechtbank voor recht verklaart dat de Vereniging van Eigenaren (VVE) aansprakelijk is voor alle schade die zij heeft geleden en nog zal lijden als gevolg van het ongeval en dat de VVE en haar verzekeraar hoofdelijk gehouden zijn tot vergoeding van die schade. Hierbij doet zij primair een beroep op artikel 6:162 BW, subsidiair op artikel 6:174 BW. De rechtbank gaat uit van de door de vrouw gestelde toedracht. De rechtbank overweegt dat de situatie in de parkeergarage bij regenachtig weer potentieel gevaarlijk was voor fietsers. Er is echter pas sprake van onrechtmatig handelen als de VVE meer risico heeft genomen dan redelijkerwijze verantwoord was. Dit moet worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval. De rechtbank is van oordeel dat de VVE onrechtmatig heeft gehandeld. Voor de vrouw ten val kwam waren er al meerdere valincidenten met fietsers geweest op de hellingbaan. De VVE heeft destijds onderzocht wat het zou kosten om de hellingbaan stroever te maken. Uiteindelijk zijn geen maatregelen genomen. Het aanbrengen van een waarschuwingsbord, zoals nadien is gebeurd, was een eenvoudige en weinig kostbare maatregel die de VVE direct had kunnen nemen en naar het oordeel van de rechtbank ook minimaal had moeten nemen, gegeven haar bekendheid met de risico’s. De rechtbank verwerpt het verweer van de VVE dat een waarschuwing geen effect zou hebben gehad en het ongeval van de vrouw niet zou hebben voorkomen omdat zij ook bij een waarschuwing niet zou zijn afgestapt. Wat de vrouw precies zou hebben gedaan als zij zou zijn gewaarschuwd, is niet met zekerheid vast te stellen. De rechtbank matigt de kosten van het deelgeschil. Het uurtarief van de raadsman (een advocaat-stagiair) is hoog en hij heeft niet snel en efficiënt gewerkt. Een tijdsbesteding van 29,5 uur voor dit deelgeschil acht de rechtbank bovenmatig. Het betreft hier geen complexe zaak.

Deelgeschil. In 2019 heeft een eenzijdig auto-ongeluk plaatsgevonden. De auto met zes inzittenden is in een slip geraakt, tegen de vangrail gekomen en over de kop geslagen. De verzoekende partij is een van de passagiers. Zij is uit de auto geslingerd en heeft ernstig letsel heeft opgelopen. De WAM-verzekeraar van de auto heeft aansprakelijkheid voor de gevolgen van het ongeval erkend, maar stelt dat er sprake is van eigen schuld (50%, na billijkheidscorrectie 25%) omdat zij geen gordel droeg. Verzoekster vindt dat 100% van de schade moet worden vergoed. De rechtbank concludeert dat verzoekster geen gordel droeg en uit de auto is geslingerd. De stelling dat alle ernstige schade in overwegende mate het gevolg is van het niet dragen van de gordel is, gelet op al hetgeen verder naar voren is gekomen, onvoldoende onderbouwd. Er is geen aanleiding om af te wijken van het algemeen aanvaarde uitgangspunt dat het niet dragen van de gordel moet leiden tot de causale verdeling van 75-25%. De rechtbank stelt het percentage eigen schuld na billijkheidscorrectie van verzoekster vast op 10%. Dit in verband met het ernstig verwijtbare roekeloze rijgedrag van de bestuurster enerzijds en de omvangrijke schade met ernstige gevolgen voor verzoekster anderzijds, en mede in ogenschouw genomen de eigen verantwoordelijkheid van verzoekster voor het dragen van de gordel.

Tussen twee verzekeraars is in geschil wie van hen (voor welk deel) moet opkomen voor de letselschade van een zzp’er, die door werkzaamheden met een graafmachine in 2017 gewond is geraakt. Bij de ene verzekeraar (verzekeraar 1) was door de eigenaar van de graafmachine een werk-/landbouwmaterieelverzekering afgesloten. Bij de andere verzekeraar (verzekeraar 2) had de aannemer voor de graafmachine een WAM/Werkmaterieelverzekering afgesloten. Verzekeraar 1 stelt dat zich een samenloop van verzekeringen als bedoeld in artikel 7:961 BW voordoet en dat verzekeraar 2 overeenkomstig dit wetsartikel naar evenredigheid van de bedragen waarvoor elk van beiden door het slachtoffer had kunnen worden aangesproken, zal bijdragen. Verzekeraar 2 is het daar niet mee eens en voert daarnaast het verweer dat haar bijdrage lager is dan door verzekeraar 1 gesteld omdat de door haar verzekerde som gemaximeerd is tot € 100.000. De rechtbank stelt verzekeraar 1 in het gelijk waar zij stelt dat sprake is van de in artikel 7:961 BW bedoelde samenloop. Op het punt van de maximering van de verzekerde som is de rechtbank het eens met verzekeraar 2. De vorderingen van verzekeraar 1 worden daarom slechts gedeeltelijk toegewezen.

De eisende partij is een kop-staartbotsing overkomen, waarbij haar auto van achteren is aangereden. De rechtbank heeft overwogen dat het gepresenteerde klachtenpatroon plausibel is, dat wil zeggen dat sprake is van een consistent, consequent en samenhangend patroon van klachten, en dat er geen aanwijzing is voor het bestaan van pre-existente klachten. In een eerder tussenvonnis heeft de rechtbank het voornemen geuit een arbeidsdeskundige te benoemen ter beantwoording van de nog nader te formuleren vragen en is partijen verzocht zich hierover uit te laten. De eisende partij heeft de rechtbank verzocht hoger beroep open te stellen tegen het tussenvonnis. Dit verzoek is bij vonnis gehonoreerd. Bij arrest heeft het hof de eisende partij niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering in hoger beroep. Beide partijen hebben nog een akte genomen. Er is vonnis gevraagd. De rechtbank beveelt nu een onderzoek door de arbeidsdeskundige en formuleert de vraagstelling.